GALAKSİ MERKEZİNDEKİ KARADELİKTEN YAYILAN GİZEMLİ IŞIK PATLAMALARI
İsimleri dikkate alındığı zaman, kara delikler çok fazla ışık görmeyi bekleyeceğiniz türden yerler değildir. Ancak bazen ışık parlamaları, kara deliklerin gaz ve toz yemesi olarak değerlendirilir. Bu yılın başlarında, Samanyolu’nun merkezindeki süper kütleli karadelik benzeri görülmemiş bir ışık gösterisiyle parladı ve gökbilimciler bunun nedeni hakkında herhangi bir şey söyleyemediler.
Sagittarius A* (Sgr A*), Dünya'dan yaklaşık 26.000 ışıkyılı uzaklıkta, Samanyolu'nun ortasındaki karadeliktir. Yaklaşık dört milyon Güneş kütlesine sahip olmasına rağmen, bu canavar genellikle oldukça sakindir ve oldukça öngörülebilir bir aralıkta titreşmektedir.
Olayı açıklayan bir araştırmanın baş yazarı Tuan Do, "O gece gördüğüm ilk görüntü, kara delik o kadar parlaktı ki, başlangıçta onu S0-2 yıldızı sanmıştım, çünkü Sagittarius A*'yı hiç bu kadar parlak görmemiştim" diyor. . "Ancak kaynağın kara delik olması gerektiği hemen anlaşıldı ki bu gerçekten heyecan vericiydi."
Bilim adamları parlamaya neyin neden olduğundan henüz emin değilken, en olası suçlu kara deliğe düşen devasa bir kütledir. Yoğun yerçekimi kuvvetleri, maddeyi çekerken ısıtır ve bu ısı, kara deliğin olay ufkunun hemen ötesinde veya geri dönüşü olmayan noktanın hemen ötesinde bir ışık parlaması olarak görülebilir. Ancak bu münferit bir olay mıydı, yoksa hareketliliğin arttığı bir dönemin başlangıcı mıydı?
"Asıl soru, kara deliğin yeni bir aşamaya girip girmediğidir - örneğin, musluğun açılıp açılmadığı ve kara delikten çıkan gaz oranının uzun bir süre boyunca artıp artmadığıdır. Belki de az önce gördüğümüz karadeliğe düşen alışılmadık gaz damlalarıdır.” diyor çalışmanın yazarlarından Mark Morris.
Olayla ilgili birkaç şüpheli var. Sözü edilen yıldız S0-2, 2018'in ortalarında kara deliğe en yakın geçişini yaptı ve yıldızın kendisi hala geri tepiyor olsa da, Sagittarius A* yıldızdan henüz yuttuğu büyük bir gaz bulutunu püskürtmüş olabilir. Bir başka olasılık da 2014 yılına dayanıyor. G2 adlı tozlu bir nesne karadeliğin oldukça yakından geçti, bu yüzden belki de kara delik, kendi olay ufkuna düşmüş bazı gevşek maddeyi dış katmanlarından savurmuş olabilir.
Her ne ise, bu son gözlemlerin arkasındaki ekip ve dünyanın dört bir yanından diğer gökbilimciler, hiç şüphesiz Sagittarius A*'yı yakından izlemeye devam edecekler.
University of Caloifornia Los Angeles kaynaklarından faydalanılmıştır.
Levent Aslan.
Yorum Yap