Howard Philips Lovecraft (20 Ağustos 1890-15 Mart 1937)

Amerikalı korku yazarı ve Cthulhu Mitosu'nun yaratıcısı. Eserlerinde bilim kurgu ile korkuyu birleştiren ilk yazardır. Howard Phillips Lovecraft adı, 1926 yılında yazdığı korku romanı Cthulhu Mitosu'yla ölümsüzleşti. Bu roman, birçok filme, besteye ve çizgi romana esin kaynağı oldu. Günümüzde de yaşamını sürdüren aralarında Stephen King, Bentley Little, Joe R. Lansdale ve Neil Gaiman'ın bulunduğu birçok bilimkurgu yazarına esin kaynağı oldu

Howard Philips Lovecraft 20 Ağustos 1980 sabahı 9'da, ailesinin Rhode Island eyaletinin başkenti olan Providence'taki evinde dünyaya geldi. Annesi soyu Massachusetts eyaletine 1630da gelmiş George Philips'e kadar bilinen Sarah Susan Philips Lovecraft’tı.  Babası Winfield Scott Lovecraft ise Providence'taki Gorham & Co için çalışan seyahat eden bir satıcıydı. Lovecraft üç yaşındayken, babası Chicago'da bir otelde sinir krizi geçirmesinin ardından Butler Hastanesine kaldırıldı. Bu hastanede 19 Temmuz 1898'de öldüğü güne kadar beş yıl geçirdi. Lovecraft'a bu süreçte babasının felçli ve komada olduğu söylenmişti. Ancak kanıtlara göre, babasının ölüm sebebinin nörosifilizin bir çeşidi olan parezi (hafif felç) olduğu neredeyse kesindi.

Babasının ölümünün ardından Lovecraft'ın bakımı annesi, iki teyzesi ve ünlü sanayici olan büyükbabası Whipple Van Buren Philips'e kalmıştı. Lovecraft, erkenden gelişim göstermiş, yetenekli bir çocuktu. İki yaşındayken ezberden şiir okuyabiliyordu. Üç yaşındayken okumayı, altı yedi yaşlarındayken de yazmayı öğrenmişti. İlk heyecanı beş yaşında okuduğu Binbir Gece Masalları'ydı. O yaşlarda daha sonra mitolojik bir kitap olan Necronomicon'un yazarı olarak anlatacağı 'Abdul Alhazred' rumuzunu yarattı. Ne var ki Binbir Gece Masallarına olan ilgisi bir yıl sonra Yunan Mitolojisini keşfedince yavaş yavaş kayboldu. Bulfinch'in The Age of Fable kitaplarını, İlyada ve Odise'nin çocuklar için uyarlanmış versiyonlarını okudu. Bilinen ilk edebi eseri 'the Poem of Ulysses' (1897) ise Odyssey'in 88 mısralı ve iç uyaklı yeniden yorumlanmış hali. Lovecraft, bu zamana kadar zaten tuhaf kurguyu yaratmıştı. Günümüze kadar gelememiş olan ilk hikayesi 'The Noble Eavesdropper''ın 1896 yılında yazılmış olduğu düşünülüyor.

Lovecraft yalnız bir çocuktu ve çoğu psikolojik, sık sık vuku bulan hastalıklardan muzdaripti. Slater Caddesi Okulu'na (Slater Avenue School) devamsızlığı düzensizdi ancak serbest okumalarından birçok bilgi elde ediyordu. Sekiz yaşlarındayken bilimi keşfetti. Önce kimya sonra da astronomi ile ilgilendi. The  Scientific Gazette(1899-1907) ve The Rhode Island Journal of Astronomy dergilerini oluşturmaya ve arkadaşları arasında dağıtmak üzere çoğaltmaya başladı. Hope Street Lisesi'nde cana yakın ve ona cesaret veren öğretmenleri ve arkadaşları oldu. Yaşıtlarıyla uzun süreli arkadaşlıklar kurdu. The Providence Sunday Journal'a 1906'da astronomi üzerine yazdığı mektubu, basın dünyasına ilk adımı oldu. Kısa bir süre sonrasında yerel bir gazete olan The Pawtuxet Valley Gleaner, The Providence Evening News ve The Ashville Gazette-News gazetelerinin astronomi köşelerinde aylık yazılar yazmaya başladı.

1904'te Lovecraft'ın büyükbabasının ölümü ve bunu takip eden mülk ve işlerinin kötü yönetimi, Lovecraft'ın ailesini ciddi mali zorluklara sürükledi. Lovecraft ve annesi, Viktorya döneminden kalma gösterişli evlerinden 598 Angell Caddesi'ndeki sıkışık odalara taşınmak zorunda kaldılar. Lovecraft, doğduğu yeri kaybetmenin üzüntüsünü yaşadı ve uzun bisiklet gezileri yaparken ve Barrington Nehri'nin derinliklerine özlemle bakarken görünüşe göre intiharı düşündü. Ancak öğrenmenin heyecanı onu bu düşüncelerden uzaklaştırdı. Fakat 1908'de liseden mezun olmadan hemen önce, diplomasız olarak okulu bırakmak zorunda kalınca bir sinir krizi geçirdi; bu gerçek yüzünden Brown Üniversitesi'ne girememesi, zamanının en zorlu otodidaktlarından biri olmasına rağmen Lovecraft için daha sonraki yıllarda büyük bir utanç kaynağı oldu. 1908'den 1913'e kadar Lovecraft, astronomi ilgi alanları ve şiir yazımı dışında pek bir şey yapmayan, adeta bir keşişti. Bütün bu süreç boyunca Lovecraft, hâlâ kocasının hastalığının ve ölümünün travmasını yaşayan ve oğluyla patolojik bir aşk-nefret ilişkisi geliştiren annesiyle sağlıksız bir yakın ilişkiye sürüklendi.

Lovecraft münzeviliğinden çok tuhaf bir şekilde çıktı. Zamanın ilk "ucuz" dergilerini okumaya başladıktan sonra, The Argosy'deki Fred Jackson'ın yavan aşk hikayelerine o kadar öfkelendi ki, Jackson'a saldıran şiirsel bir mektup yazdı. Bu mektup 1913'te yayınlandı ve Jackson'ın savunucuları arasında büyük bir protesto fırtınasına yol açtı. Lovecraft, The Argosy ve ilgili dergilerin mektup sütununda hararetli bir tartışmaya girdi; Lovecraft'ın yanıtları neredeyse her zaman Dryden ve Pope'u anımsatan kahramanca beyitlerden oluşuyordu. Bu tartışma, ülkenin dört bir yanından kendi dergilerini yazıp yayınlayan amatör yazarlardan oluşan Birleşik Amatör Basın Birliği'nin (UAPA) Başkanı Edward F. Daas tarafından fark edildi. Daas, Lovecraft'ı UAPA'ya katılmaya davet etti ve Lovecraft bunu 1914'ün başlarında yaptı. Lovecraft, kendi gazetesi The Conservative'in (1915–23) on üç sayısını yayınladı ve diğer dergilere hacimli şiir ve makalelerle katkıda bulundu. Lovecraft daha sonra UAPA'nın Başkanı ve Resmi Editörü oldu ve kısa süreliğine rakip Ulusal Amatör Basın Birliği'nin (NAPA) Başkanı olarak görev yaptı. Tüm bu deneyim Lovecraft'ı verimsiz bir inziva hayatından kurtarmış olabilir; kendisinin bir zamanlar söylediği gibi: “1914'te, amatörlüğün nazik eli bana ilk kez uzatıldığında, bitki örtüsünün durumuna herhangi bir hayvan barınağının olabileceği kadar yakındım... United’ın (Birleşik) gelişiyle yaşamak için yenilenme elde ettim. Gereksiz bir ağırlıktan farklı olarak yenilenmiş bir varoluş duygusu; ve çabalarımın tamamen boşuna olmadığını hissedebileceğim bir alan buldum. İlk kez, sanat konusundaki beceriksizce el yordamlarımın, dinlemeyen dünyada kaybolan hafif çığlıklardan biraz daha fazlası olduğunu hayal edebildim.

Lovecraft, 1908'de bıraktığı kurgu yazmaya amatör dünyada yeniden başladı. W. Paul Cook ve diğerleri, "Mağaradaki Canavar" (1905) ve "Mağaradaki Canavar" (1905) gibi erken dönem masallarında gösterilen vaatlere dikkat çektiler. Simyacı” (1908), Lovecraft’ı kurgusal kalemini yeniden eline almaya teşvik etti. Lovecraft bunu yaptı ve 1917 yazında hızlı bir şekilde art arda "Mezar" ve "Dagon"u yazdı. Bundan sonra Lovecraft, seyrek de olsa istikrarlı bir kurgu akışı sürdürdü, ancak en azından 1922'ye kadar şiir ve denemeler hala onun baskın edebi ifade tarzıydı. . Lovecraft ayrıca arkadaşları ve iş arkadaşlarıyla sürekli artan bir yazışma ağına dahil oldu ve sonunda yüzyılın en büyük ve en üretken mektup yazarlarından biri oldu.

Lovecraft'ın zihinsel ve fiziksel durumu kötüleşen annesi, 1919'da sinir krizi geçirdi ve Butler Hastanesi'ne kaldırıldı, kocası gibi o da bir daha oradan çıkamadı. Ancak 24 Mayıs 1921'deki ölümü safra kesesi ameliyatının sonucuydu. Lovecraft annesini kaybetmenin şokunu yaşadı ama birkaç hafta içinde 4 Temmuz 1921'de Boston'da amatör gazetecilik toplantısına katılacak kadar iyileşti. Eşi olacak kadınla ilk kez bu vesileyle tanıştı. Sonia Haft Greene, Lovecraft'tan yedi yaş büyük bir Rus Yahudisiydi, ancak ikisi, en azından başlangıçta birbirlerini çok cana yakın buluyorlardı. Lovecraft, 1922'de Sonia'yı Brooklyn'deki dairesinde ziyaret etti ve 3 Mart 1924'teki evlilik haberi arkadaşları için pek de sürpriz olmadı; ancak tören gerçekleştikten sonra yalnızca mektupla bilgilendirilen Lovecraft'ın iki teyzesi Lillian D. Clark ve Annie E. Phillips Gamwell'e için sürpriz olmuştu. Lovecraft, Sonia'nın Brooklyn'deki dairesine taşındı ve çift için ilk umutlar iyi görünüyordu: Lovecraft, ilk öykülerinden birkaçının 1923'te kurulan ünlü ucuz dergi Weird Tales tarafından kabul edilmesiyle profesyonel bir yazar olarak sağlam bir yer edinmişti; Sonia'nın New York'ta Beşinci Cadde'de başarılı bir şapka mağazası vardı.

Ancak çiftin başına neredeyse anında sorunlar geldi: Şapka dükkanı iflas etti, Lovecraft Weird Tales'e eşlik eden bir dergi çıkarma şansını geri çevirdi (ki bu da onun Chicago'ya taşınmasını gerektirecekti) ve Sonia'nın sağlığının bozulması ona zaman harcamasına neden oldu. New Jersey'deki bir sanatoryumda. Lovecraft iş bulmaya çalıştı, ancak çok azı otuz dört yaşında, hiçbir iş deneyimi olmayan bir adamı işe almaya istekliydi. 1 Ocak 1925'te Sonia, Cleveland'da bir işe girmek için gitti ve Lovecraft, Brooklyn'in köhne bölgesi Red Hook'un yakınında tek bir daireye taşındı.

Lovecraft'ın New York'ta Frank Belknap Long, Rheinhart Kleiner, Samuel Loveman gibi pek çok arkadaşı olmasına rağmen, izolasyonu ve şehirdeki "yabancı" kitleleri yüzünden giderek bunalıma giriyordu. Kurgusu nostaljik olandan (“Sunned House” (1924) Providence'da geçiyor) kasvetli ve insan sevmeyen bir kurguya dönüştü (“The Horror at Red Hook” ve “He” (her ikisi de 1924) New York'a olan hislerini açığa vuruyordu). Nihayet 1926'nın başlarında Lovecraft'ın çok özlediği Providence'a dönmesi için planlar yapıldı. Peki, Sonia bu planların neresine uyuyordu? Kimse bilmiyor gibiydi, hele de Lovecraft. Ona olan sevgisini itiraf etmeye devam etmesine rağmen, teyzeleri onun bir iş kurmak için Providence'a gelmesini yasakladığında buna razı oldu; yeğenleri, tüccar bir kadının karısının damgasıyla lekelenemezdi. Evlilik aslında bitmişti ve 1929'da boşanma kaçınılmazdı.

Lovecraft 17 Nisan 1926'da Providence'a dönüp Brown Üniversitesi'nin kuzeyindeki 10 Barnes Caddesi'ne yerleştiğinde, amacı 1908-1913 döneminde yaptığı gibi kendini gömmek değildi; daha ziyade, hayatının son on yılı hem yazar hem de insan olarak en büyük gelişme dönemiydi. Hayatı nispeten olaysızdı; doğu sahilindeki çeşitli antika alanlarına (Quebec, New England, Philadelphia, Charleston, St. Augustine) geniş çapta seyahat etti; “Cthulhu'nun Çağrısı”ndan (1926) Deliliğin Dağlarında (1931) ve “Zamanın Dışındaki Gölge”ye (1934–35) kadar en büyük kurgusunu yazdı; ve olağanüstü geniş yazışmalarına devam etti - ancak Lovecraft, New England'da tuhaf kurgular yazan bir yazar ve genel bir edebiyatçı olarak kendine uygun bir yer bulmuştu. Pek çok genç yazarın (August Derleth, Donald Wandrei, Robert Bloch, Fritz Leiber) kariyerini besledi; Büyük Buhran onu Roosevelt'i desteklemeye ve ılımlı bir sosyalist olmaya yönelttiğinden, siyasi ve ekonomik meselelerle ilgilenmeye başladı; felsefeden edebiyata, tarihten mimariye kadar çok çeşitli konularda bilgi edinmeye devam etti.

Ancak hayatının son iki veya üç yılı zorluklarla doluydu. 1932'de sevgili teyzesi Bayan Clark öldü ve 1933'te diğer teyzesi Bayan Gamwell ile birlikte John Hay Kütüphanesi'nin hemen arkasındaki 66 College Street'teki odaya taşındı. (Bu ev şimdi 65 Prospect Street'e taşındı.) .) Giderek daha uzun ve karmaşık hale gelen sonraki öykülerinin satılması zorlaştı ve kendisini büyük ölçüde öykülerin, şiirlerin ve kurgu dışı eserlerin "revizyonu" veya hayalet yazımı yoluyla geçindirmek zorunda kaldı. 1936'da en yakın muhabirlerinden biri olan Robert E. Howard'ın intiharı onun kafasını karıştırdı ve üzdü. Bu zamana kadar kendi ölümüne neden olacak hastalık (bağırsak kanseri) o kadar ilerlemişti ki tedavisi için çok az şey yapılabiliyordu. Lovecraft, 1936-37 kışında giderek artan acılarla yaşamaya çalıştı ama sonunda 10 Mart 1937'de Jane Brown Memorial Hastanesi'ne girmek zorunda kaldı ve beş gün sonra orada öldü. 18 Mart'ta Swan Point Mezarlığı'ndaki Phillips aile mezarlığına gömüldü.

Lovecraft, ölümün yaklaştığını görünce çalışmalarının nihai olarak unutulacağını hayal etmiş olabilir: Hayatı boyunca hiçbir zaman gerçek bir kitabı yayınlanmamıştı (belki de kabaca basılan The Shadow over Innsmouth [1936] dışında) ve onun öyküleri, denemeleri ve şiirleri şaşırtıcı sayıda amatör veya ucuz dergilere dağılmıştı. Ancak yalnızca yazışma yoluyla kurduğu dostluklar onu iyi durumda tuttu: August Derleth ve Donald Wandrei, Lovecraft'ın öykülerini ciltli bir kitap saygınlığında korumaya kararlıydılar ve başlangıçta Lovecraft'ın çalışmalarını yayınlamak için Arkham House yayıncılık firmasını kurdular; 1939'da The Outsider ve Others'ı yayımladılar. Arkham House'tan pek çok cilt daha çıktı ve sonunda Lovecraft'ın çalışmaları karton kapaklı olarak satışa sunuldu ve bir düzine dile çevrildi. Bugün, doğumunun yüzüncü yılında, öykülerinin metinleri düzeltilmiş baskıları mevcut; denemeleri, şiirleri ve mektupları geniş çapta mevcut ve pek çok bilim insanı onun çalışmalarının ve düşüncelerinin derinliklerini ve karmaşıklıklarını araştırdı. Lovecraft'ın incelenmesinde yapılması gereken çok şey var, ancak Lovecraft'ın kendi çalışmalarının esas değeri ve ortakları ile destekçilerinin gayreti sayesinde Lovecraft'ın, Amerikan ve dünya edebiyatında küçük ama tartışılmaz bir yer kazandığını rahatlıkla söyleyebiliriz..

Levent Aslan

04 May 2024

Not: wwwh.hplovecraft.com web sayfasından tercüme edilmiştir.